هوالشهید
مقایسه جامعه شناختی ولایی کوفه و ایران(قسمت دوم)
«نقش مردم»
هرچند مشروعیت تکوینی یک نظام ولایی ، با انتصاب از جانب خداوند تضمین می گردد ، اما ضامن مشروعیت سیاسی و پاگرفتن ، تحکیم و بقای یک نظام ولایی ، اقبال و حمایت مردم از ولایت است .
در جامعه ی کوفه یکی از عواملی که باعث عدم تحکیم نظام ولایی در زمان امام علی علیه السلام و پا نگرفتن چنین نظامی در زمان امام مجتبی و امام حسین علیهم السلام شد ، عدم مقبولیت و حمایت از جانب عامه ی مردم بود . غفلت عوام و پیروی کورکورانه ی آنها از خواص و سران قبایل ، برای مردم کوفه به یک سنت و رویه ی همیشگی مبدل شده بود و بعبارتی «شاخص» برای تشخیص و انتخاب مردم کوفه ، خواص بودند و نه ولایت .
تنها قلیلی از مردم که یا خود سنت شکنی کرده ، و یا از معدود خواص با بصیرت و یاران خاص ائمه پیروی کرده بودند ، توانستند در لحظات سرنوشت ساز به یاری ولی خدا بشتابند .
و اما در ایران(پس از انقلاب) بر خلاف مردم کوفه ، از همان ابتدا «شاخص» و معیار برای مردم ، « ولایت » بود و نه خواص .
هر چند در این سالها خواص و نخبگان سیاسی با خط مشی های متعدد در صحنه ی سیاست ایران ظاهر شده و با طرق مختلف سعی در کسب توجه و حمایت ملت برای در اختیار گرفتن مناصب قدرت بوده اند ، اما مرجع نهایی قاطبه ی مردم برای تشخیص ، تصمیم و انتخاب ، راه و خط اصیل ولایت بوده است .
از طرفی نقش خواص و نخبگان سیاسی در جامعه همانند پل رابطی میان مردم و ولایت بوده و بر ارتباط میان عامه ی مردم و ولایت تاثیرگذار بوده است . کمااینکه در برخی از دولتها ، خواص سعی در تضعیف و زیرسوال بردن جایگاه ولایت در نظر مردم نمودند و بذر شک و تردید و فتنه را در جامعه و افکار مردم و بخصوص دانشجویان پاشیدند تا اصل ولایت را خدشه دار و نظام ولایی را مبدل به نظام سکولار نمایند . اما برخلاف کوفیان ، هوشیاری غالب مردم ایران ( هرچند پس از مدتی ) باعث طرد خواص منحرف ، و بازگشت به خط اصیل ولایت شد .
اما در برخی از دولتها ، خواص با بصیرت ، نقش مثبتی را در تحکیم پایه های ولایت و اقبال بیشتر مردم به امر ولایت داشته اند که همین امر بر مقبولیت خود آنها نیز افزوده است و این نشانگر هم افزایی مشروعیت سیاسی جایگاه ولایت و خواص در جامعه ی ایران می باشد .
در پایان می توان به این نتیجه رسید که یکی از مهمترین وجوه تمایز شکل گیری و تحکیم نظام ولایی در ایران امروز با کوفه ی دیروز ، را می توان در میزان بصیرت و چگونگی پیروی مردم از خواص یا ولایت در لحظات حساس بر شمرد .
والسلام.